Hartwormen bij honden zijn parasitaire nematoden (rondwormen) die het hart, de longen en omliggende bloedvaten besmetten en ernstige ziekte of zelfs de dood veroorzaken als je ze niet bestrijdt.
De wormen worden overgedragen door muggen, die tot nu toe gelukkig alleen in warme zuidelijke landen voorkomen. Veel mensen gaan echter op vakantie naar deze landen. Wanneer je een hond niet beschermt, kunnen er hartwormen bij honden gaan nestelen.
Hartwormen zijn draadachtige wormen die rijpen in het hart of de longen. Mannelijke hartwormen kunnen 15 cm groot worden, terwijl vrouwtjes wel 30 cm lang kunnen worden. Ze zien eruit als spaghetti en verweven zich met elkaar naarmate het aantal wormen toeneemt en de ruimte in het bloedvat afneemt.
De hartwormen worden overgedragen door muggen. Een mug bijt bijvoorbeeld een geïnfecteerde hond, vos, coyote of wolf. De mug neemt dan kleine wormpjes, microfilaria genaamd, op uit het bloed van het dier.
Als de geïnfecteerde mug vervolgens een ander dier bijt, zoals je hond, infiltreren de larven de bloedvaten van je hond. Vanaf dan duurt het vaak ongeveer 6 maanden voordat de harworm larven zicht tot volwassen hartwormen ontwikkeld hebben.
Hoelang blijft een volwassen hartworm leven?
Volwassen hartwormen bij honden kunnen tussen de 5 en 7 jaar oud worden als je ze niet behandelt. Het aantal wormen waarmee een hond besmet is, kan daarom met elk muggenseizoen toenemen.
Bovendien zullen volwassen hartwormen zich voortplanten in het lichaam van de hond, waardoor de wormbelasting nog verder toeneemt.
Symptomen van hartworm bij honden
De symptomen die een hond kan ervaren, zijn afhankelijk van de wormbelasting. Daarnaast zijn er nog diverse andere soorten wormen. Dit is het aantal wormen dat in het lichaam van de hond leeft. Andere factoren zijn onder meer hoe lang de wormen zich onbehandeld konden voortplanten en hoe het immuunsysteem en de belangrijkste organen van de hond reageren op de wormen in het lichaam.
Symptomen van een hartwormbesmetting zijn over het algemeen opgesplitst in vier fasen.
Stadium 1: geen symptomen of milde symptomen, zoals af en toe hoesten en vermoeidheid.
Stadium 2: een terugkomende hoest en duidelijker vermoeidheid bij de hond.
Stadium 3: middelmatige tot ernstige symptomen, zoals een ernstige hoest, vermoeidheid na rustige beweging, ademhalingsmoeilijkheden, borstpijn.
Stadium 4: Vena Cava syndroom. De hartwormen blokkeren belangrijke bloedvaten. Dit is een levensbedreigende situatie die veel honden niet overleven.
Kan je hartwormen in de onlasting van de hond zien?
Hartwormen zijn niet zichtbaar in de ontlasting van een hond, omdat ze zich niet in de maag of darmen bevinden. Hartwormen bij honden reizen via de bloedbaan naar het hart of de longen, dus een röntgenfoto van de borst is nodig om ze te zien. De onvolwassen stadia van de worm(microfilariae) zijn alleen onder een microscoop te zien.
Heeft een hond met hartwormen altijd symptomen?
Bij een milde hartworminfectie kan je jarenlang geen symptomen zien. Om zich voort te planten, moeten er mannelijke en vrouwelijke wormen in een bloedvat aanwezig zijn. Als er zich slecht enkele wormen in de bloedvaten van de hond bevinden, hoeft hij daar niet veel last van te hebben.
Oorzaken van hartworm bij honden
Hartwormen bij honden diverse oorzaken hebben. Oudere honden, puppy’s en honden met onderliggende gezondheidsproblemen kunnen ernstigere symptomen hebben dan een gezonde hond. Er is geen specifiek ras, leeftijd of vachttype dat meer of minder vatbaar is voor hartworm.
Hoe krijgen honden hartworm?
Om te begrijpen hoe hartworm wordt overgedragen, moeten we kijken naar de levenscyclus van hartworm. Een volwassen vrouwelijke hartworm zal paren met een mannelijke hartworm in het hart, de longen of de omliggende bloedvaten. De microfilariae (nakomelingen) komen vrij in de bloedbaan van de hond.
Als een mug een besmette hond bijt, raakt hij besmet met de onvolwassen hartwormen. Binnen 2 weken ontwikkelen de microfilariae zich tot larven in het lichaam van de mug en worden ze overgedragen op een nieuwe gastheer wanneer de mug een andere hond bijt.
De larven reizen door de bloedbaan van de pas besmette hond en nestelen zich in het hart of de longen. Hartwormlarven hebben meestal tussen de 5 en 7 maanden nodig om volwassen te worden. Als ze eenmaal volwassen zijn, kunnen ze paren, hun eigen nakomelingen voortbrengen en de cyclus voortzetten.
Hartwormen kunnen niet worden overgedragen door lichamelijk contact, zoals aaien, en ook niet via lichaamsvloeistoffen zoals urine of speeksel.
Behandeling van hartworm bij honden
Een hartwormbehandeling moet langzaam en in fasen worden uitgevoerd om een plotselinge daling van de bloeddruk of het afbreken van delen van het lichaam van een worm te voorkomen. Een ophoping van dode wormen kan voor verstoppingen in bloedvaten zorgen.
Wat is de beste manier om mijn hond met hartwormen te behandelen?
Als je hond wordt gediagnosticeerd met een hartwormplaag, heeft hij een specifieke behandeling nodig, die in fasen zal verlopen.
De eerste fase is om de microfilariae te doden voordat ze volwassen kunnen worden. Dit wordt gedaan met behulp van hartworm-preventie middelen die een antiparasitaire stof zoals ivermectine, milbemycine oxime of moxidectine bevatten. Een bekend middel om de vroege stadia van hartwormen te behandelen, is Milbemax.
De tweede fase is het doden van de bacteriën waarop hartwormen vertrouwen. Deze bacterie heet Wolbachia en hartworm heeft het nodig om zich voort te planten. Om deze bacterie te doden, is een dosis antibiotica nodig, meestal gedurende een maand.
Fase drie is een wachtspel terwijl we wachten tot de ontsteking van de bloedvaten afneemt. Een te snelle behandeling met hartworm kan verdere problemen veroorzaken, zoals een abnormaal hartritme of embolieën in de longen. Vaak moet je een maand wachten na de antibioticakuur om het immuunsysteem van de hond de tijd te geven om de dode wormen in de bloedbaan af te breken.
Fase vier is de laatste stap tegen de hartwormplaag. Deze laatste behandeling is gericht op de volwassen hartwormen. De eerste injectie doodt de oudere volwassenen die al verzwakt zijn door de antibiotica. De volgende maand worden op opeenvolgende dagen 2 injecties gegeven om eventuele resterende hartwormen te doden.
Tijdens de fasen 3 en 4 van de behandeling is het essentieel dat de beweging van de hond wordt beperkt om te voorkomen dat het hart en de longen te zwaar worden belast.
Hoe de hartworminfectie precies wordt aangepakt, kan verschillen per kliniek. Er zijn ook klinieken waarbij gelijk overgegaan wordt op het doden van volwassen wormen met behulp van bepaalde medicijnen.
Hoelang na de ontworming is mijn hond hartwormvrij?
Zodra alle antibiotica en antiparasitaire middelen zijn gegeven en je hond is getest, zouden hij binnen 6 maanden hartwormvrij moeten zijn. Als eigenaar is het behandelen van hartworm frustrerend omdat het proces langzaam en zorgvuldig moet verlopen, maar dit wordt gedaan om ervoor te zorgen dat het lichaam van de hond kan omgaan met de veranderingen in bloeddruk en hartstroom als de wormen worden gedood.
Wat gebeurt er als hartwormen bij honden onbehandeld blijven?
Een onbehandelde hartwormplaag zal uiteindelijk fataal zijn. Naarmate het aantal hartwormen toeneemt, is er minder ruimte in de bloedvaten om het bloed normaal te laten stromen. Hierdoor lopen het hart, de longen, de nieren en de lever het risico om beschadigd te raken. De symptomen zullen in het begin niet zo snel opvallen, maar naarmate de besmetting toeneemt, verslechtert de conditie van de hond vaak snel.
Welk wormmiddel werkt het beste tegen hartwormen?
Middelen die volwassen hartwormen doden, zijn niet vrij verkrijgbaar. Bij hartwormen is het echter beter om een infectie te voorkomen dan hem te bestrijden.
Ontwormingsmiddelen die tegen de jonge stadia van hartwormen werken, zijn middelen met Milbemycine Oxime, Ivermectine, Moxidectine en Selamectine.
Het beste middel om hartworm te voorkomen, is een wormmiddel met de werkzame stof Milbemycine Oxime, zoals het ontwormingsmiddel Milbemax. Naast Milbemax, zijn er verschillende andere ontwormingsmiddelen met deze werkzame stof.
De wormmiddelen die werkzaam zijn tegen de microfilaria van harwormen, kun je in de tabel hieronder vinden:
Omdat hartwormen overgedragen worden door muggen, is het belangrijk om je hond ook hiertegen te beschermen. Dit is vooral belangrijk als je op vakantie gaat naar een land in het Zuiden, zoals Spanje, Portugal of Zuid-Frankrijk.
Middelen die je kunt gebruiken om muggen die hartwormen overdragen te weren, zijn Advantix, de Scalibor Protectorband en Seresto.
Mag mijn hond rennen en spelen tijdens hartwormbehandeling?
Tijdens de behandeling van hartworm moet je de beweging van de hond zoveel mogelijk controleren. Beweging moet zoveel mogelijk worden beperkt tot alleen korte wandelingen.
Lichaamsbeweging tijdens hartwormbehandeling legt onnodige druk op het hart en de longen en kan leiden tot een plotselinge ineenstorting of zelfs de dood.
Helaas betekent dit dat je beter niet met de hond kunt spelen. Als de hond opgewonden raakt, kan dit voor problemen zorgen door de veranderingen in de bloedvaten en dode wormen kunnen blokkades veroorzaken. Als je een hartworm-positieve hond niet in de gaten kunt houden, is het soms beter om de hond tijdelijk in een bench te laten liggen. Wanneer je een hond met veel energie hebt, kun je met de dierenarts overleggen over kalmerende oplossingen zoals plug-ins met feromonen of milde kalmerende middelen om stress te verminderen