Obstipatie, constipatie, of verstopping, is een probleem dat niet alleen mensen treft; honden kunnen er ook last van hebben.
Als je merkt dat je hond met moeite harde en droge ontlasting passeert, dan is de kans groot dat je hond last heeft van verstopping!
Obstipatie verwijst naar de moeilijke of zeldzame eliminatie van ontlasting, die meestal droog en hard is. Honden die last hebben van obstipatie zullen heel weinig ontlasting hebben, die er vaak met moeite uitkomt. Vaak produceren ze keiharde ontlasting.
Obstipatie kan ook nog een stap erger worden, waardoor de hond helemaal geen ontlasting meer produceert. Dit kan een negatieve impact hebben over de gehele lengte van de dikke darm.
Sommige honden passeren dan bijvoorbeeld alleen slijm wanneer ze proberen te poepen. Daarnaast kan het natuurlijk pijnlijk zijn voor de hond.
In dit artikel kan je lezen wat de mogelijke oorzaken, symptomen en behandeling van obstipatie bij honden zijn.
Soorten obstipatie bij honden
In normale omstandigheden, verplaatst voeding zich geleidelijk door het spijsverteringskanaal, waarna het de dikke darm bereikt waar water en elektrolyten worden geabsorbeerd. Wateropname is de belangrijkste functie van de dikke darm.
Het fecale materiaal in de dikke darm beweegt zich door een proces dat bekend staat als ‘peristaltische contracties’. Als dit proces vertraagt of stilvalt, vertraagt ook de beweging van de ontlasting in de dikke darm. Hierdoor blijft het lichaam vocht aan deze ontlasting onttrekken, waardoor het hard en droog wordt en uiteindelijk onmogelijk te passeren is.
Verstopping kan verschillende oorzaken hebben. In de medische wereld worden dan ook een aantal termen gebruikt om de regio waar het probleem optreedt en de oorzaak te definiëren, zoals:
Intraluminale obstipatie
Deze term verwijst naar blokkades in de dikke darm, meestal veroorzaakt door spijsverteringsproblemen.
Extra-luminale obstipatie
Deze vorm van obstipatie wordt veroorzaakt door obstructies die buiten de dikke darm ontstaan, zoals tumoren of bekkenfracturen.
Intrinsieke obstipatie
Een vorm van verstopping die wordt veroorzaakt door ziekten en zenuwletsels.
Oorzaken van verstopping bij honden
Er zijn veel verschillende factoren die kunnen bijdragen aan constipatie bij honden. Zoals je hierboven kon lezen, wordt het probleem niet altijd veroorzaakt door een langzame spijsvertering.
Hier bespreken we enkele factoren die verstopping bij honden kunnen veroorzaken, zoals:
Te veel of te weinig vezels in het hondendieet. Ook materiaal dat niet als voedsel bedoeld is, zoals haar, speelgoed en kattenbakvulling kunnen verstoppingen en een abnormale fecale doorvoer veroorzaken.
- Een gebrek aan lichaamsbeweging kan resulteren in obstipatie. Dit komt meestal voor bij honden die binnenshuis leven.
- Obstructie van de anale zakjes of een abces kan constipatie veroorzaken.
- Een vergrote prostaat kan druk uitoefenen op het rectum en de ontlasting bemoeilijken.
- Overmatig likken van de vacht kan ervoor zorgen dat grote hoeveelheden haar zich ophopen in de ontlasting.
- Vervilt haar rond de anus door gebrek aan verzorging of obesitas
- Grind, stenen, botten, vuil, planten; stukken speelgoed die ingeslikt zijn en vast zitten in het darmkanaal.
- Trauma of een tumor in het bekkengebied.
- Een orthopedische probleem dat pijn veroorzaakt wanneer een hond zich positioneert om te poepen.
- Uitdroging en een verstoorde elektrolytenbalans als gevolg van andere ziekten
- Botten, beendermeel en andere bronnen van calcium in de voeding kunnen bijdragen aan obstipatie.
- Oudere honden zijn vatbaarder voor obstipatie omdat de darmperistaltiek vaak trager is.
- Een tumor in het spijsverteringskanaal kan leiden tot obstipatie.
- Een bijwerking van medicijnen, waaronder opiaten, diuretica, antihistaminica, sommige maagzuurremmers, bepaalde kankergeneesmiddelen.
- Metabole ziekten zoals een langzaam werkende schildklier
- Verwondingen aan de ruggengraat kunnen constipatie veroorzaken.
- Aandoeningen van het centrale zenuwstelsel, stress en psychologische problemen kunnen bij een hond tot constipatie leiden.
- Postoperatief trauma kan constipatie veroorzaken.
Symptomen van constipatie bij honden
Als je hond twee of meer dagen niet heeft gepoept, is dit vaak een duidelijk teken dat de hond last heeft van obstipatie. Bij een minder ernstige vorm van constipatie, kan het ook voorkomen dat de hond wel ontlasting heeft, maar veel moeite heeft deze kwijt te raken. De ontlasting is droog en hard.
De volgende symptomen kunnen ook een aanwijzing geven dat je hond last heeft van verstopping:
- Overbelasting van de stoelgang kan zwelling in de aderen in en rond de hondenanus veroorzaken.
- Gescheurde huid bij hondenanus; een grote of harde ontlasting kan kleine scheurtjes in de anus veroorzaken.
- De hond heeft veel moeite zijn ontlasting kwijt te raken.
- De hond blijft langer in poeppositie dan anders.
- Piepen of janken als de hond probeert te poepen. • Aangekoekte uitwerpselen rond het anale gebied kunnen ook een teken zijn van obstipatie bij je hond.
Constipatie en darmobstructie
Bij een ernstige verstopping, kan er een darmobstructie ontstaan. In dit geval zit er een verstopping in de darm die zich helemaal niet meer verplaatst.
In dit geval zal de hond vaak na een korte tijd ernstiger symptomen beginnen vertonen. De hond zal bijvoorbeeld braken en buikpijn hebben.
De buik kan opgezet zijn, soms heeft de hond alleen waterige diarree. Deze situatie is gevaarlijk en de hond moet zo snel mogelijk behandeld worden door een dierenarts. Over darmobstructie zullen we later nog een artikel schrijven.
Diagnose van obstipatie
De diagnose hangt af van de duur en de ernst van de symptomen. Meestal zal de dierenarts beginnen met het afvoelen van de buik.
Bij een
verstopping kunnen vaak harde uitwerpselen gevoeld worden in bepaalde segmenten
van de dikke darm.
Afhankelijk van de medische geschiedenis van de hond, andere symptomen die de
hond heeft en de bevindingen van het eerste onderzoek van de dierenarts, kunnen
ook een aantal andere diagnostische methoden gebruikt worden.
Dit zijn onderzoeken die een dierenarts kan doen om te bepalen of je hond last heeft van verstopping en wat de oorzaak daarvan is:
- Rectaal onderzoek
- Röntgenfoto’s van de buikstreek
- Bariumklysma (rontgenfoto met barium als contrastmiddel)
- Echografie of colonoscopie
- Bloedonderzoek
- Urineonderzoek
- Neurologisch onderzoek
Behandeling van obstipatie bij een hond
Bij de meeste honden is constipatie een regelmatig voorkomend probleem. Het kan echter onder controle gehouden worden met behulp van een uitgebalanceerd dieet, stimulatie van het drinken van water en regelmatige lichaamsbeweging.
In sommige gevallen wordt de verstopping veroorzaakt door iets ernstigs, zoals een tumor, trauma of een ziekte. De dierenarts zal in deze gevallen een behandelingsplan opstellen. Dit kan betekenen dat je hond geopereerd moet worden of zijn hele leven lang medicijnen moet innemen.
Ga daarom altijd naar de dierenarts als je hond langdurig last heeft van obstipatie. Vaak is het voldoende om de voeding te veranderen of te voorkomen dat je hond gras of andere voorwerpen die moeilijk te verteren zijn opeet.
Soms is er echter iets ernstigers aan de hond, en kan alleen een dierenarts het probleem oplossen.
De volgende maatregelen kan je zelf of in samenwerking met de dierenarts nemen:
Medicijnen tegen verstopping bij honden
Soms is de ontlasting zo dik geworden, dat de hond het er bijna niet meer uit krijgt. In dit geval kan de dierenarts een ontlastingverzachter of laxeermiddel toedienen zodat de ontlasting makkelijker door het darmkanaal gaat.
Daarnaast kan de dierenarts medicijnen geven om de contractiekracht van de dikke darm te vergroten. Ook zal de dierenarts soms vloeistoffen onder de huid of intraveneus toedienen om een goede hydratatie van het darmkanaal te verzekeren.
Geef alleen medicijnen die je via de dierenarts kan krijgen. Medicijnen voor mensen kunnen giftig zijn voor honden!
Het spreekt voor zich dat deze medicijnen het probleem tijdelijk oplossen. Het is belangrijk dat je samen met de dierenarts kijkt naar de mogelijke oorzaken van de verstopping. Doe je dit niet, dan zal je hond er snel genoeg weer last van krijgen.
Er zijn ook medicijnen die vrij verkrijgbaar zijn, deze zijn echter meestal minder krachtig dan medicijnen die je krijgt van de dierenarts. Zo kan je een klysma voor je hond kopen, zoals Microlax. Een ander behulpzaam ‘medicijn’ is AA Laxulon.
Verander het dieet van de hond
Vaak is het voldoende om het dieet van de hond te veranderen als deze vaker last heeft van verstopping. Hieronder staan een aantal dingen die je kan doen om de kans op herhaling kleiner te maken.
Meer vezels
Voeg meer vezels toe aan het dieet van de hond. Je kan de vezelinname van je hond verhogen door pompoen-, tarwezemelen- of vezelsupplementen toe te voegen.
Goede supplementen zijn bijvoorbeeld Protexin Pro Fibre Pellets, Organimal Darmen in Balans of Puur Psyllium.
Probeer bijvoorbeeld voeding met meer vezels, zoals Hill’s Gastrointestinal Biome. Sommige mensen geven bonen bij het voer, maar de laatste tijd komen er steeds meer berichten naar voren dat de toevoeging van bonen en aardappel aan hondenvoer mogelijk tot hartproblemen leidt.
Constipatie en vers vlees
Sommige honden kunnen last krijgen van constipatie op een dieet van vers vlees. Vaak is dit het resultaat van hoge ijzergehalten in rode vleessoorten, zoals rund en lam.
Het kan echter ook komen doordat eiwitten langzamer verteren dan koolhydraten, waardoor het zich langer in het maag-darm stelsel (met name de dunne darm) bevindt.
Eiwitten worden echter over het algemeen ook beter verteerd dan van koolhydraten. Hierdoor zie je bij honden op vers vlees vaak een kleine hoeveelheid droge ontlasting.
Doordat er zo weinig ontlasting overblijft op vers vlees, wordt de dikke darm vaak te weinig gestimuleerd. Ondanks de korte lengte van de dikke darm bij carnivoren, heeft deze toch vulling en stimulatie nodig voor een goede stoelgang.
Als je je hond een vers vlees dieet wil voeren, is het sowieso een goed idee om je goed in te lezen. Daarnaast moet je je realiseren dat het niet voor elke hond goed werkt, en dat je soms je idealen opzij moet zetten voor het welzijn van de hond.
Wanneer je hond last heeft van constipatie op een vers vlees dieet, kan je proberen extra vezels toe te voegen zoals Protexin Pro Fibre Pellets. Je kan ook andere eiwitbronnen toevoegen die licht verteerbaar zijn, zoals vis en kip. Ook het toevoegen van meer orgaanvlees kan helpen, maar hierbij moet je weer oppassen met verkeerde verhoudingen in vitaminen en mineralen.
Constipatie door botten
Heeft je hond vaak constipatie en is hij gek op botten? Dan kan dit een oorzaak van de verstopping zijn. Geef je hond in dit geval minder botten, of vervang ze voor kauwmateriaal dat minder problemen oplevert, zoals gedroogd vlees, een hertengewei of een koffieboom kauwwortel.
Let bij alle kauwmaterialen die je geeft altijd op dat je hond ze niet versplintert en er geen stukken van opeet, tenzij dit juist de bedoeling is, zoals bij bullepezen.
Operaties bij verstopping
Soms is de verstopping zo ernstig, dat de hond geopereerd moet worden. De dierenarts zal dan handmatig uitwerpselen of voorwerpen verwijderen.
Als de prostaatklier de oorzaak is van obstipatie, wordt castratie aanbevolen.
In sommige gevallen kan een extremere operatie nodig zijn, meestal voor megacolon. Dit is een aandoening waarbij een ophoping van ontlasting in de darm ervoor heeft gezorgd dat de dikke darm zodanig opgerekt is geraakt dat deze niet meer normaal functioneert. De chirurgische procedure staat bekend als colectomie, hierbij worden delen van de dikke darm verwijderd.
Kan je verstopping bij je hond voorkomen?
Hondenvoer met een hoog vezel- en watergehalte is in sommige gevallen de beste oplossing en het voorkomen van constipatie bij de hond, maar het nemen van deze bepaalde preventieve maatregelen kan ook constipatie voorkomen, zoals:
- Als je hond bij bepaalde gelegenheden gras eet, moet deze gewoonte zoveel mogelijk worden beheerst.
- Geef je hond geen of minder botten, gebruik vervangingsmiddelen zoals nylon kauwspullen, bullenpezen of een hertengewei.
- Voeg wat olie toe aan de dagelijkse voeding.
- Geef je hond regelmatig vers water.
- Door je hond op jonge leeftijd te castreren wordt ook de groei van de prostaat voorkomen. Hiermee voorkom je dus dat de prostaat op latere leeftijd voor problemen zorgt.